İhracat, bir ülkenin mal ve hizmetlerini yabancı ülkelere satması ve bu şekilde dış ticaret yapması anlamına gelmektedir. Günümüzde global ticaretin artmasıyla birlikte ihracat, birçok ülkenin ekonomik büyümesi için önemli bir faktör haline gelmiştir. İhracat sürecinde ise belirli belgelerin düzenlenmesi ve takibi gerekmektedir.

Kısaca İhracat faturası, bir ürün veya hizmetin yurtdışına satışının resmi olarak belgelendiği bir ticari belgedir. Bu belge, ihracatçı firma tarafından düzenlenir ve alıcı firma veya kişiye gönderilir. İhracat faturası, uluslararası ticarette önemli bir rol oynar ve alıcıya satın aldığı ürün veya hizmetin bedelini ödemesi için gerekli bilgileri içerir.

İhracat faturaları ürün ağırlığı ve bedeline göre Mikro ihracat veya Gümrük Ticaret Bakanlığı sistemine iletilerek GTB Portal üzerinden onayı verilerek oluşturulan Beyannameli ihracat faturaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Gümrük çıkış beyannameli e-ihracat faturası mikro ihracat faturasına göre daha kapsamlı ve zorunlu bilgilerin yer aldığı fatura türüdür.

1.Mikro İhracat Faturası

Mikro ihracat, küçük ve orta ölçekli işletmelerin uluslararası pazarlara ürünlerini satmalarını sağlayan bir ticaret modelidir. Mikro ihracat, genellikle internet üzerinden gerçekleştirilen e-ticaret platformları aracılığıyla gerçekleştirilir.

Mikro ihracat yapabilmek için vergi mükellefi olmak yeterlidir. Anonim ve limited şirketlerine ek olarak şahıs şirketleri de mikro ihracat yapabilmektedir.

Mikro ihracat faturası düzenlenirken dikkat edilmesi gereken hususlar

• Mikro ihracat faturaları, “301-Mal İhracatı” istisna koduyla, KDV’siz 0 KDV olarak düzenlenmelidir.
• Hızlı kargo operatörlerine teslim edilecek e-arşiv fatura ve üzerindeki ürün bilgileri ve fiyatların birbiri ile uyuşması gerekmektedir.
• E-arşiv fatura üzerinde belirtilen, mikro ihracata konu ürünlerin Türkçe detaylı açıklaması, GTİP kodları (GTİP Gümrük Tarife Cetvelinde 12’li koda verilen isimdir.) ve menşei bilgisi belirtilmelidir.
• Adres bilgileri kısmında gönderim yapılacak ülke adına mutlaka yer verilmelidir.
• Sigorta ve navlun gibi bedeller, gönderici tarafından ödendiyse faturada belirtilmesi gerekmektedir.

2. İhracat Faturası

İhracat faturası, uluslararası ticarette standart bir belge olarak kabul edilir ve genellikle belirli bir formatı ve içeriği vardır. Bu standart formatta düzenlenen faturalar, uluslararası ticarette yaşanabilecek anlaşmazlıkların çözülmesinde de önemli bir rol oynar. İhracat faturası hem ihracatçı firma hem de alıcı firma için güvenli ve güvenilir bir ticaret ortamı sağlar.

e-İhracat Faturası; Gümrük Çıkış Beyannamesi ekinde yer alan mal ihracı faturalarının elektronik ortamda düzenlenmiş halidir. e-İhracat faturası, bir eşyanın ihracat ve gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına ya da serbest bölgelere çıkarılması için kullanılır.

İhracat faturası düzenlenirken dikkat edilmesi gereken hususlar

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB) üzerinden giden e-faturalar gönderilirken GTB’nin vergi kimlik numarası seçilerek gönderilmeli. Serbest bölgedeki alıcılar eğer e-fatura kullanıcısı iseler fatura alıcıya dijital ortamdan ulaştırılmalıdır.

İhracat faturaları, “301-Mal İhracatı” istisna koduyla, KDV’siz 0 KDV olarak düzenlenmelidir. Bu kod, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ihracat faturaları için tanımlanmış bir istisna kodudur. İhracat faturası hazırlanırken fatura detaylarında e-fatura tipi olarak “ihracat faturası” seçilmelidir.

• GTIP No: Bu bilgi ihracat faturası kesmek için zorunludur. E-fatura üzerinde belirtilen, ihracata konu ürünlerin Türkçe detaylı açıklaması, GTİP kodları (GTİP Gümrük Tarife Cetvelinde 12’li koda verilen isimdir.) ve menşei bilgisi belirtilmelidir.

• Teslim Şekli: Ürünlerin teslim şeklinin faturada belirtilmesi zorunludur. EXW – FCA – CPT – CIP – DAT – DAP – FAS – FOB – CFR – CIF gibi bir çok teslim şekli olmakla birlikte mevzuattan detayları incelenerek için doğru bilginin girilmesi gerekmektedir.

İhracat faturasını dijital ortamda düzenlerken üzerinde yer alması gereken bilgiler şunlardır ve bu bilgilerin eksiksiz ve hatasız girilmesi gerekmektedir:

e-İhracat faturasında bulunması gereken bilgiler şunlardır:

• Eşya birim fiyatı
• Teslim şartı, Sigorta ve navlun bedelleri
• Eşya miktarı (kilo, metre, adet vb)
• Eşyanın bulunduğu kabın cinsi ve nevi, kabın numarası, kabın adedi, kabın markası
• Eşyanın teslim ve bedelinin ödeme yeri
• Eşyanın gönderilme şekli (havayolu, karayolu, demiryolu, denizyolu) ve ayrıntıları
• Satıcının bağlı olduğu vergi dairesi, vergi numarası
• Ürünün GTİP numarası
• Mal hizmet satırları için gümrük takip numarası
• Malı satın alan firmanın unvanı
• Ödeme yapılacak hesap no (swift, IBAN)
• Ödeme şekli ve şartları (peşin, vadeli)

e-İhracat Faturası Nasıl Sorgulanır?

İhracat e-faturası sorgulama işlemleri için Gümrük ve Ticaret Bakanlığının “İhracat Fatura Portal Giriş” sayfası kullanılabilir. Sorgulama yapmak için “Kullanıcı Adı” ve “Şifre” bilgileri girilmelidir. Bu bilgilere sahip olmayan kişiler “Şifre İşlemleri” ekranından şifre oluşturabilir. Kullanıcı adı ve şifre ile portala giriş yapıldıktan sonra fatura sorgulanabilir.